Σελίδες

Σάββατο 17 Μαΐου 2014

Εκπαίδευση και ανάπτυξη


Μεταξύ των παραγόντων που εξηγούν τις αναπτυξιακές επιδόσεις των διαφόρων χωρών σημαντική θέση έχει η ποιότητα της εκπαίδευσης.
Βέβαια, το ζήτημα που τίθεται είναι πώς μπορεί να εκτιμηθεί η ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης με ποσοτικούς και συνεπώς μετρήσιμους δείκτες. Γιατί δεν αρκεί να διαπιστώνεται η ποσότητα των γνώσεων σε κάθε βαθμίδα εκπαίδευσης. Εχει μεγαλύτερη σημασία κατά πόσο οι γνώσεις αυτές μετατρέπονται σε πραγματική γνώση, δηλαδή σε δημιουργικότητα και ικανότητα αντιμετώπισης προβλημάτων.


Τέτοιου είδους δεξιότητες μπορούν να αποκτηθούν μόνο με ένα υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης, που απαιτεί μεγάλη προσπάθεια τόσο από τους «εκπαιδευτές» όσο και από τους «εκπαιδευόμενους» μέσα σε συνθήκες ηρεμίας, με άρτιο εξοπλισμό και υποδομές και με υψηλά αμειβόμενο εκπαιδευτικό προσωπικό. Μόνο μέσα σε αυτές τις συνθήκες μπορεί να παραχθεί και να μεταδοθεί νέα γνώση. Προφανώς τα παραπάνω αποτελούν ιδανικά συστήματα, τα οποία μόνο στις πολύ ανεπτυγμένες κοινωνίες μπορεί να υπάρξουν. Ομως, όπως διαπιστώνουν διάφορες μελέτες, πολλές λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες προσπαθούν να δημιουργήσουν τέτοιες συνθήκες εκπαίδευσης τα τελευταία χρόνια.

Δεν είναι τυχαίο πως στις πρώτες θέσεις βρίσκονται χώρες με μεγάλη αναπτυξιακή δυναμική, όπως η Νότιος Κορέα, η Σιγκαπούρη και το Χονγκ Κονγκ (βλ. «Economist» - «Καθημερινή» 9/5/2014). Το μέγα ερώτημα είναι με ποιον τρόπο και η χώρα μας θα μπορέσει να βελτιώσει το εκπαιδευτικό της σύστημα και να τοποθετηθεί σε υψηλότερη θέση από αυτήν που είναι σήμερα. Βέβαια η 33η θέση, που σύμφωνα με σχετική μελέτη κατέχει, ως προς το επίπεδο της εκπαίδευσης, δεν είναι μακριά από τη θέση που έχει σήμερα στην κατάταξη του ΟΗΕ με βάση δείκτες γενικότερης ανάπτυξης (28η θέση). Ας σημειωθεί ότι η βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος μιας χώρας δεν αφορά μόνο τους «εκπαιδευτές» και τους εκπαιδευόμενους», αλλά το σύνολο της κοινωνίας. Εχει μεγάλη σημασία η ιεράρχηση που έχει μια κοινωνία για την αξία της εκπαίδευσης και γενικότερα για την αξία της γνώσης.

Αν ο τρόπος που η ελληνική κοινωνία αντιμετωπίζει τη γνώση αντανακλάται στην υψηλή ιδιωτική δαπάνη που πραγματοποιεί για την εκπαίδευση (φροντιστήρια κ.λπ.), τότε το αποτέλεσμα της κατάταξης είναι πράγματι πενιχρό. Αν, όμως, η θέση που η ελληνική κοινωνία ιεραρχεί τη γνώση είναι ανάλογη με τη χαμηλή δημόσια δαπάνη που αφιερώνεται στην εκπαίδευση, ιδιαίτερα μάλιστα τα τελευταία 4-5 χρόνια της κρίσης (υποδομές, αμοιβές των εκπαιδευτικού προσωπικού όλων των βαθμίδων κ.λπ.), τότε το αποτέλεσμα της κατάταξης είναι εκπληκτικό.

Γράφει ο Ναπολέων Μαραβέγιας, Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών

http://www.ethnos.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου