Ανδρέας Πετρουλάκης
protagon.gr 23/08/2014
protagon.gr 23/08/2014
Τη νύχτα που το Προεδρικό
αεροπλάνο της Γαλλικής Δημοκρατίας προσγειωνόταν στο αεροδρόμιο του
Ελληνικού, μαζί με την Γ Ελληνική Δημοκρατία γεννιόταν και η πιο
προνομιούχα, η πιο τυχερή και πιο ευλογημένη από τη μοίρα γενιά Ελλήνων
από συστάσεως ελληνικού κράτους μέχρι σήμερα. Η γενιά της
Μεταπολίτευσης. Μια γενιά καθόλου μυθολογημένη και ένδοξη, που σαν να
λαθροβίωσε μέσα στην πολυτάραχη ιστορία του τόπου και να έδρεψε αθόρυβα
τους πιο πλούσιους καρπούς του, με τον λιγότερο κόπο και κυρίως χωρίς
δράμα και πόνο.
Είναι η μόνη γενιά που δεν γνώρισε ούτε πόλεμο, ούτε κατοχή, ούτε εμφύλιο, ούτε δικτατορία, ούτε πολιτική ανωμαλία, ούτε οικονομική ύφεση, ούτε βέβαια πτώχευση μέχρι το ΄10. Η χώρα αναπτυσσόταν μαζί με αυτήν τη γενιά. Της δόθηκαν όσες ευκαιρίες δεν είχαν δοθεί σε καμιά μέχρι τότε και κυρίως χωρίς να της ζητηθεί αντίτιμο να πολεμήσει, να υποβάλει πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων, να αντισταθεί σε δικτατορία, να ξενιτευτεί. Δεν χρειάζεται ασφαλώς να πούμε ότι δεν καταργήθηκαν στην ηλικία αυτή οι ανισότητες και οι ταξικές διαφορές, απλώς η αφετηρία όλων ήταν καλύτερη. Οι οικονομικές προϋποθέσεις ήσαν ευνοϊκότερες και οι ευκαιρίες πολύ περισσότερες από πριν.
Πήρε τη σκυτάλη από τη γενιά του Πολυτεχνείου, τους ήρωές της, συμμετέχοντας μαζί της στην δημοκρατική παραζάλη των δρόμων και των αμφιθεάτρων που ήταν πιο πολύ χαρά, έρωτας, έξαψη, μουσική, τραγούδια, ξενύχτια, συλλογικό πανηγύρι και πολύ λιγότερο αγώνες δημοκρατίας, αφού πως να πεις αγώνα κάτι που δεν έχει εχθρούς. Οι αμέσως προηγούμενοι τούς αγώνες τούς πλήρωναν με φόβο και αίμα αν τους έδιναν (οι ελάχιστοι) ή με αίσθημα ταπείνωσης και αναξιοπρέπειας αν δεν τους έδιναν. Αφού έπεσε η χούντα χωρούσαν πια και οι τσάμπα δημοκρατικές μαγκιές και πήξαμε στους αγωνιστές και των δύο γενιών.
Η γενιά της Μεταπολίτευσης έζησε την πρώτη πραγματική απελευθέρωση από τις συντηρητικές αγκυλώσεις της μεταπολεμικής Ελλάδας γιατί τότε οι συντηρητικοί είχαν λουφάξει, οι ενοχές των μεγαλύτερων για την ανοχή στη χούντα είχαν καταργήσει την αυθεντία τους. Ντρέπονταν τα παιδιά τους οι γονείς και οι δάσκαλοι, σεβόντουσαν τη νιότη που είχε θριαμβεύσει στο Πολυτεχνείο, ένιωθαν αμηχανία για τη δική τους αδράνεια και έδιναν στους νέους το προβάδισμα. Τα παιδιά εκείνα ήσαν οι μόνοι που δικαιούνταν να λένε ότι παλεύουν για έναν καλύτερο κόσμο- οι προηγούμενη είχαν χάσει την ευκαιρία τους. Η πολιτική ανακατεύτηκε με την κοινωνικοποίηση, τη συντροφικότητα, τον έρωτα και πέρασε αρκετός καιρός μέχρι να γίνει πληκτική.
Χλιαρή γενιά την είχε πει ο Πορτοκάλογλου, στο μόνο τραγούδι που γράφτηκε για αυτήν. Είπαμε δεν είχε δόξες και δεν έγινε μούσα των ποιητών όπως όλες οι προηγούμενες. Γιατί οι ποιητές τραγουδούν τον ηρωισμό, τη στέρηση, ό,τι παράγει άλγος ψυχής και σώματος. H συλλογική διαδρομή αυτών που ενηλικιώθηκαν το βράδυ εκείνο της 23ης Ιουλίου ήταν η πιο ρόδινη από όλων των προηγούμενων και των επόμενων - η λογοτεχνία ασχολήθηκε μόνο με τις αγάπες της και τα υπαρξιακά της. Στην ουσία χλιαρή ήταν η ιστορική της ταυτότητα.
΄Ηταν η πρώτη εξωστρεφής γενιά. Σπούδασε περισσότερο, ταξίδεψε περισσότερο, διασκέδασε περισσότερο, ξόδεψε περισσότερα, ανησύχησε λιγότερο. Είναι η πρώτη γενιά που ευτύχησε να γνωρίσει ασφαλές οικονομικό περιβάλλον στα παραγωγικά της χρόνια και η τελευταία που πρόλαβε να ενσωματωθεί στην τεχνολογική επανάσταση. Και όταν έφτασε η κρίση οι πιο πολλοί από αυτούς είχαν τη δυνατότητα, αντί να ψάχνουν για δουλειά όπως οι νεώτεροι, να ψάχνουν για ψυχαναλυτή.
Δεν πιστεύω στις συλλογικές ευθύνες γενεών. Ο καθένας την εύνοια που του δόθηκε τη χρησιμοποίησε σύμφωνα με το αίσθημα ατομικής του ευθύνης και την προσωπική του αξία. Το σίγουρο πάντως είναι ότι το τελικό αποτέλεσμα για τον τόπο δεν ήταν αυτό που θα περίμενε κανείς από μια τόσο ευλογημένη γενιά. Ακόμα και εκεί όμως, ακόμα και στον καταλογισμό ευθυνών για την πορεία προς την κρίση, στάθηκε τυχερή. Ενώ κράτησε τα ηνία της χώρας στη μεταπολίτευση εξίσου με την προηγούμενη γενιά, όλοι στο τέλος γύρισαν και κατηγόρησαν τη γενιά του Πολυτεχνείου. Η μοσχαναθρεμένη, αδιάβροχη γενιά της Μεταπολίτευσης κρύφτηκε πίσω από τους παλιούς της ήρωες για να κλέψει, όχι δόξα αυτήν τη φορά, αλλά αθώωση.
ένα άρθρο των πρωταγωνιστών
Είναι η μόνη γενιά που δεν γνώρισε ούτε πόλεμο, ούτε κατοχή, ούτε εμφύλιο, ούτε δικτατορία, ούτε πολιτική ανωμαλία, ούτε οικονομική ύφεση, ούτε βέβαια πτώχευση μέχρι το ΄10. Η χώρα αναπτυσσόταν μαζί με αυτήν τη γενιά. Της δόθηκαν όσες ευκαιρίες δεν είχαν δοθεί σε καμιά μέχρι τότε και κυρίως χωρίς να της ζητηθεί αντίτιμο να πολεμήσει, να υποβάλει πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων, να αντισταθεί σε δικτατορία, να ξενιτευτεί. Δεν χρειάζεται ασφαλώς να πούμε ότι δεν καταργήθηκαν στην ηλικία αυτή οι ανισότητες και οι ταξικές διαφορές, απλώς η αφετηρία όλων ήταν καλύτερη. Οι οικονομικές προϋποθέσεις ήσαν ευνοϊκότερες και οι ευκαιρίες πολύ περισσότερες από πριν.
Πήρε τη σκυτάλη από τη γενιά του Πολυτεχνείου, τους ήρωές της, συμμετέχοντας μαζί της στην δημοκρατική παραζάλη των δρόμων και των αμφιθεάτρων που ήταν πιο πολύ χαρά, έρωτας, έξαψη, μουσική, τραγούδια, ξενύχτια, συλλογικό πανηγύρι και πολύ λιγότερο αγώνες δημοκρατίας, αφού πως να πεις αγώνα κάτι που δεν έχει εχθρούς. Οι αμέσως προηγούμενοι τούς αγώνες τούς πλήρωναν με φόβο και αίμα αν τους έδιναν (οι ελάχιστοι) ή με αίσθημα ταπείνωσης και αναξιοπρέπειας αν δεν τους έδιναν. Αφού έπεσε η χούντα χωρούσαν πια και οι τσάμπα δημοκρατικές μαγκιές και πήξαμε στους αγωνιστές και των δύο γενιών.
Η γενιά της Μεταπολίτευσης έζησε την πρώτη πραγματική απελευθέρωση από τις συντηρητικές αγκυλώσεις της μεταπολεμικής Ελλάδας γιατί τότε οι συντηρητικοί είχαν λουφάξει, οι ενοχές των μεγαλύτερων για την ανοχή στη χούντα είχαν καταργήσει την αυθεντία τους. Ντρέπονταν τα παιδιά τους οι γονείς και οι δάσκαλοι, σεβόντουσαν τη νιότη που είχε θριαμβεύσει στο Πολυτεχνείο, ένιωθαν αμηχανία για τη δική τους αδράνεια και έδιναν στους νέους το προβάδισμα. Τα παιδιά εκείνα ήσαν οι μόνοι που δικαιούνταν να λένε ότι παλεύουν για έναν καλύτερο κόσμο- οι προηγούμενη είχαν χάσει την ευκαιρία τους. Η πολιτική ανακατεύτηκε με την κοινωνικοποίηση, τη συντροφικότητα, τον έρωτα και πέρασε αρκετός καιρός μέχρι να γίνει πληκτική.
Χλιαρή γενιά την είχε πει ο Πορτοκάλογλου, στο μόνο τραγούδι που γράφτηκε για αυτήν. Είπαμε δεν είχε δόξες και δεν έγινε μούσα των ποιητών όπως όλες οι προηγούμενες. Γιατί οι ποιητές τραγουδούν τον ηρωισμό, τη στέρηση, ό,τι παράγει άλγος ψυχής και σώματος. H συλλογική διαδρομή αυτών που ενηλικιώθηκαν το βράδυ εκείνο της 23ης Ιουλίου ήταν η πιο ρόδινη από όλων των προηγούμενων και των επόμενων - η λογοτεχνία ασχολήθηκε μόνο με τις αγάπες της και τα υπαρξιακά της. Στην ουσία χλιαρή ήταν η ιστορική της ταυτότητα.
΄Ηταν η πρώτη εξωστρεφής γενιά. Σπούδασε περισσότερο, ταξίδεψε περισσότερο, διασκέδασε περισσότερο, ξόδεψε περισσότερα, ανησύχησε λιγότερο. Είναι η πρώτη γενιά που ευτύχησε να γνωρίσει ασφαλές οικονομικό περιβάλλον στα παραγωγικά της χρόνια και η τελευταία που πρόλαβε να ενσωματωθεί στην τεχνολογική επανάσταση. Και όταν έφτασε η κρίση οι πιο πολλοί από αυτούς είχαν τη δυνατότητα, αντί να ψάχνουν για δουλειά όπως οι νεώτεροι, να ψάχνουν για ψυχαναλυτή.
Δεν πιστεύω στις συλλογικές ευθύνες γενεών. Ο καθένας την εύνοια που του δόθηκε τη χρησιμοποίησε σύμφωνα με το αίσθημα ατομικής του ευθύνης και την προσωπική του αξία. Το σίγουρο πάντως είναι ότι το τελικό αποτέλεσμα για τον τόπο δεν ήταν αυτό που θα περίμενε κανείς από μια τόσο ευλογημένη γενιά. Ακόμα και εκεί όμως, ακόμα και στον καταλογισμό ευθυνών για την πορεία προς την κρίση, στάθηκε τυχερή. Ενώ κράτησε τα ηνία της χώρας στη μεταπολίτευση εξίσου με την προηγούμενη γενιά, όλοι στο τέλος γύρισαν και κατηγόρησαν τη γενιά του Πολυτεχνείου. Η μοσχαναθρεμένη, αδιάβροχη γενιά της Μεταπολίτευσης κρύφτηκε πίσω από τους παλιούς της ήρωες για να κλέψει, όχι δόξα αυτήν τη φορά, αλλά αθώωση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου