Σελίδες

Σάββατο 28 Μαρτίου 2020

Εκπαίδευση και εκπαιδευτικοί εκτός του φυσικού τους χώρου

Άρθρο  του Χαράλαμπου Κωνσταντίνου, Ομότιμου Καθηγητή Πανεπιστημίου Ιωαννίνων-Αντιπροέδρου της Παιδαγωγικής Εταιρείας Ελλάδος
Δημοσίευση: 28/03/2020


ΡΕΠΟΡΤΑΖ ESOS

Αρχικά ξεκινάμε από την αδιαμφισβήτητη παραδοχή ότι η εκπαίδευση πραγματοποιείται στον χώρο του εκπαιδευτηρίου, δηλαδή στο σχολείο. Με την έννοια αυτή, το σχολείο είναι ο αδιαμφισβήτητος φυσικός χώρος διεξαγωγής της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Αυτό σημαίνει ότι το σχολείο συνιστά τον παιδαγωγικό και κοινωνικό θεσμό, ο οποίος διαθέτει τις δομές και υποδομές, που δίνουν τη δυνατότητα να διεξαχθεί με φυσικό και κατάλληλο τρόπο η σύνθετη και πολύπτυχη διαδικασία της εκπαίδευσης. Το πρόσωπό που καλείται να αναλάβει και να διεκπεραιώσει τη διαδικασία αυτή είναι ο εκπαιδευτικός, ο οποίος εκπαιδεύεται και προετοιμάζεται για τον σκοπό αυτό. Εξάλλου, η θεωρητική και πρακτική του εκπαιδευτική κατάρτιση και προετοιμασία γίνονται με την προοπτική η εκπαιδευτική διαδικασία να εφαρμοστεί στον φυσικό χώρο της, δηλαδή στο σχολείο. Επομένως, η «κλήση» του εκπαιδευτικού από την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας να επιτελέσει το εκπαιδευτικό του καθήκον εκτός του προβλεπόμενου, θεσμικά και παιδαγωγικά, φυσικού του χώρου, τον βρίσκει, εκπαιδευτικά και επιμορφωτικά και με βάση τον ρόλο του, ουσιαστικά απροετοίμαστο. Του ζητάμε, λοιπόν,  να υλοποιήσει έργο, για το οποίο θεσμικά και σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα δεν προβλέπεται σε τέτοιο επίπεδο. Το γεγονός αυτό από μόνο του αφοπλίζει αφενός κάθε επιχείρημα για να επιτύχει σε αυτό που καλείται να υλοποιήσει και αφετέρου προδιαγράφει και την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης.
Ένα επιπλέον επιχείρημα στην ίδια κατεύθυνση είναι αυτό που αφορά τη θεσμική, παιδαγωγική και κοινωνική φύση και υπόσταση της ίδιας της εκπαίδευσης. Όπως προειπώθηκε, η εκπαίδευση είναι μια σύνθετη διαδικασία που περιλαμβάνει πολλές παραμέτρους: διδασκαλία, μάθηση, διαπαιδαγώγηση, κοινωνικοποίηση, αξιολόγηση, άμεση και φυσική επικοινωνία και αλληλεπίδραση κ.ο.κ., εντός προκαθορισμένου, εκπαιδευτικά και τεχνικά,  πλαισίου. Είναι «ζωντανή» και άμεση επικοινωνία και πρακτική. Είναι, πρωτίστως,  παιδεία και διαμόρφωση προσωπικότητας. Συνεπώς, ο περιορισμός της σε τεχνοκρατικές και τεχνολογικές διαδικασίες και πρακτικές, οι οποίες, ασφαλώς, δικαιολογούνται, λόγω των πραγματικά έκτακτων, ιδιαίτερων και, αναμφίβολα,  κατανοητών συνθηκών. Ωστόσο, από όποια σκοπιά και να τις αξιολογήσει κανείς, δεν μπορούν, παρά να αποδώσουν ένα πολύ μικρό μέρος της υπόστασης και της αξίας της εκπαίδευσης. Επομένως, εγχειρήματα μετριασμού και κατευνασμού ή και εφησυχασμού, στη βάση της χρήσης στατιστικών στοιχείων για «ενθαρρυντική» συμμετοχή των εμπλεκομένων στην «εξ αποστάσεως εκπαίδευση», δεν μπορούν να αναπληρώσουν και να αποδώσουν, παρά μόνο την ευθύνη και την αγωνία των ιθυνόντων ότι, παρά τις κρίσιμες συνθήκες, καταβάλλονται οι «δέουσες» προσπάθειες…     
Ωστόσο, όλοι οφείλουν να αντιληφθούν, και ιδιαίτερα αυτοί που έχουν την ευθύνη στην άσκηση της εκπαιδευτικής πολιτικής και αυτοί που επικρίνουν τους εκπαιδευτικούς (δημοσιογράφοι, γονείς κ.λπ.), ότι όλοι «συνελήφθησαν»  εξαπίνης,  και απροετοίμαστοι. Και, σε αντίθεση με τις πραγματικά φιλότιμες προσπάθειες των εκπαιδευτικών, αυτού του είδους η εκπαίδευση είναι, εκ των δεδομένων,  και «μεσοβέζικη» και ανεπαρκής και, ως έναν βαθμό, δικαιολογημένη. Αυτό που ευχόμαστε όλοι μας αυτή τη στιγμή είναι να ξεπεράσουμε την κρίση υγείας που μαστίζει τη χώρα μας και τις άλλες χώρες όσο το δυνατόν πιο γρήγορα και, κατά το δυνατόν, πιο ανώδυνα, για να επανέλθει η εκπαίδευση στον φυσικό της χώρο και στις αυτονόητες και απαραίτητες διδακτικές, μαθησιακές και παιδαγωγικές της συνθήκες.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, δεν ευθύνονται οι εκπαιδευτικοί για την επάρκεια και την ποιότητα αυτού του είδους της παρεχόμενης εκπαίδευσης. Και, μάλιστα, πολύ περισσότερο, όταν αυτή διεξάγεται κάτω από τέτοιες εκπαιδευτικές και κοινωνικές ιδιαιτερότητες!
https://www.esos.gr/arthra/66831/ekpaideysi-kai-ekpaideytikoi-ektos-toy-fysikoy-toys-horoy?fbclid=IwAR3AGHV8nH12vSd_tXYtbOIrj2rW5UzwBtmd-3oIzZGPzL34YlkUfxYKxFk

Πέμπτη 26 Μαρτίου 2020

Για την κρίση στη Δημόσια Υγεία και στην Οικονομία, 24-3-2020


Αναδημοσίευση από https://www.gatsiosblog.gr/ 

Για πρώτη φορά στη σύγχρονη παγκόσμια ιστορία, ένας ιός δεν προκαλεί μόνο μια δριμεία κρίση στη δημόσια υγεία αλλά και μία αντίστοιχη στην παγκόσμια οικονομία. Είμαστε, δυστυχώς, μόνο στην αρχή. Στο τέλος, τίποτε δε θα είναι το ίδιο στον κόσμο: στην έννοια του κράτους και των διακρατικών σχέσεων, στις παγκόσμιες ισορροπίες δύναμης και στη μορφή της παγκοσμιοποίησης, στις σχέσεις κοινωνίας, κράτους και αγοράς. Θα έχουμε, θέλω να ελπίζω, τον χρόνο να τα συζητήσουμε όλα αυτά και άλλα πολλά. 


Τετάρτη 25 Μαρτίου 2020

"Μένουμε σπίτι" Οδηγίες από το Εργαστήριο Σχολικής Ψυχολογίας, του ΕΚΠΑ

Πατήστε εδώ για να ανοίξετε το αρχείο








Κάποιες σκέψεις σχετικά με τα παιδιά και την επικαιρότητα...


Αντιμετωπίζουμε μια πρωτόγνωρη κατάσταση, την πανδημία του κορονοϊού,  η οποία επηρεάζει όλες τις διαστάσεις της ζωή μας. Αποτελεί απειλή για την ζωή αυτή καθεαυτή, την ψυχική υγεία, την κοινωνική και την οικονομική ζωή του ανθρώπου, κι όλα αυτά σε παγκόσμιο επίπεδο.

Θα μπορούσε να ειπωθεί ότι βρισκόμαστε σε ένα είδος κρίσης. Διότι βιώνουμε μια επικίνδυνη κατάσταση, η οποία θεωρείται από τους ειδικούς σημαντικό πρόβλημα και το κυριότερο δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με τις συνήθεις στρατηγικές, ούτε ατομικά ούτε και ομαδικά.  Τα νέα δεδομένα, λοιπόν, απαιτούν νέες στρατηγικές.

Δυο είναι τα ζητήματα που καλούμαστε να διαχειριστούμε ως άνθρωποι και ως πολίτες και ως συλλογικότητες τελικά: πρώτον, είναι από την μια πλευρά η καταστροφική κατάσταση στην οποία εκτιθέμεθα σαν άτομα ή ομάδες και δεύτερον, από την άλλη η ψυχολογική μας αντίδραση σε αυτή την κατάσταση. Αυτό αφορά όλους τους ανθρώπους κάθε ηλικίας.

Όσον αφορά τα παιδιά, που η καθημερινότητά τους έχει αλλάξει από την μια στιγμή στην άλλη, γεγονός το οποίο τα βγάζει από την ρουτίνα τους, μπορεί να βιώσουν καταστάσεις άγχους, ανασφάλειας, ή φόβου. Ευτυχώς υπάρχουν σταθερές όπως η οικογένεια, η οποία θα παίξει τον σημαντικότερο ρόλο και σε αυτή την περίοδο, μιας και είναι πάρα πολύ σημαντικό το πώς θα διαχειριστούν τα τρέχοντα ζητήματα μέσα στο οικογενειακό σύστημα.

Σαφώς και θα πρέπει να δοθούν στα παιδιά πληροφορίες σχετικά, ώστε να μην υπάρχουν ασάφειες όσον αφορά τον κίνδυνο, διότι το άγνωστο προκαλεί φόβο. Οι πληροφορίες μπορεί να πρέπει να δίνονται ξανά και ξανά γιατί τα παιδιά μπορεί να επανέρχονται στο ζήτημα. Καλό θα ήταν να μην αφορούν όλο το εύρος της κατάστασης, όπως τον πανικό ή τους πολλούς θανάτους. Όταν υπάρχει το αίτημα για συζήτηση, που ουσιαστικά είναι ο προβληματισμός του παιδιού,  πρέπει αυτή να γίνεται.  Μπορεί να έχουν ακούσει ότι κάποιοι άνθρωποι αρρωσταίνουν ή και πεθαίνουν, σε αυτό το σημείο καλό είναι να εστιάζουμε στο ότι αυτό συμβαίνει όπως συνήθως, στα άτομα μεγάλης ηλικίας ή με ασθένειες, ως κάτι το φυσιολογικό που αφορά και τον κύκλο της ζωής. Άλλωστε δεν είμαστε μόνοι μας διότι υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι μπορούν να βοηθήσουν και αυτό γίνεται. Ένα άλλο σημείο το οποίο θα πρέπει να γίνει σαφές στα παιδιά είναι να τονίζεται ότι αυτή η κατάσταση, όπως και πολλά άλλα πράγματα στη ζωή μας, θα έχει ένα τέλος. Μετά από το τέλος θα υπάρξει η επόμενη μέρα και τότε όλοι εμείς θα μπορούμε να ζούμε όπως πριν, να κάνουμε πράγματα τα οποία είχαμε σχεδιάσει και τα οποία δεν μπορούμε προς το παρόν. Απλά προς στιγμήν θα πρέπει να ακολουθήσουμε μια συγκεκριμένη πορεία και τρόπο καθημερινότητας, η οποία όμως εκτός του ότι είναι προσωρινή, θα μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε το πρόβλημα που έχει προκύψει για όλους ανεξαιρέτως τους ανθρώπους και μάλιστα να είμαστε και καλά στο τέλος της. Άλλωστε, όπως λέει και ο παιδαγωγός Kant (1900) «τα παιδιά οφείλουν και πρέπει να άγονται προς μια προοπτικά βελτιωμένη συνθήκη της ανθρωπότητας και του καθολικού προσδιορισμού της».

Καλό είναι να μην ενοχοποιούμε και δαιμονοποιούμε κανέναν, όπως για παράδειγμα τους άλλους λαούς, άλλους ανθρώπους, τους γιατρούς, τις κυβερνήσεις ή οτιδήποτε άλλο, απλά θα πρέπει να τονίζουμε την σημασία της συνεργασίας και την ατομική ευθύνη, ότι όλοι μπορούμε να συνεισφέρουμε με τον τρόπο μας στην επίλυση αυτής της προβληματικής κατάστασης. Μέλημά μας θα πρέπει να είναι να βρούμε και να εστιάσουμε στους τρόπους συνεργασίας μεταξύ μας.

Τα παιδιά καταρχήν πρέπει να νιώσουν ασφάλεια, να τους εμπνεύσουμε εμπιστοσύνη, να τα βοηθήσουμε να βρουν λύσεις, να επαναπροσδιορίσουν τις σχέσεις τους, να θέσουν στόχους και να κάνουν όνειρα.

Έχουμε ηθικό χρέος  να προστατέψουμε τα παιδιά και  αυτό να γίνει μέσα από τους δικούς τους ανθρώπους, την  οικογένειά τους, μέσα από τη συλλογικότητα αυτού του θεσμού. Οι ενήλικες αποτελούν πρότυπα και επηρεάζουν τα παιδιά στις εμπειρίες που αυτά θα αποκτήσουν κατά την ανάπτυξή τους, επομένως μια θετική άποψη ή συμπεριφορά των ενηλίκων σε κάποιο ζήτημα θα μεταφερθεί και στα παιδιά. Γι’ αυτό ακριβώς είναι κομβικής σημασίας ο ρόλος της οικογένειας αυτή τη στιγμή.

Νάτσια Ελευθερία

Πέμπτη 19 Μαρτίου 2020

Ελληνική Ψυχολογική Εταιρεία

https://elpse.com/menoume-spiti/

menoume-spiti-elpseΜένουμε σπίτι, δε μένουμε μόνοι

Μερικές σκέψεις / συμβουλές για τα μέτρα και τις νέες συνθήκες που επιβάλλει η εξάπλωση του Κορωνοϊού

Για κάποιες μέρες ή εβδομάδες θα χρειαστεί όλοι να μείνουμε στα σπίτια μας· για το καλό το δικό μας, αλλά και για το συλλογικό καλό.
Ένα τέτοιο μέτρο μάς είναι πρωτόγνωρο και, ως τέτοιο, μας τρομάζει.
Να μερικές σκέψεις / συμβουλές:
  • Δεν έχει νόημα να παρακολουθούμε αδιάκοπα ειδήσεις ή να διαβάζουμε όλα όσα γράφονται στο διαδίκτυο. Επιλέγουμε μία αξιόπιστη πηγή ενημέρωσης και παρακολουθούμε μία φορά την ημέρα τις εξελίξεις και τις νέες οδηγίες.
  • Οι άγνωστοι κίνδυνοι μας ανησυχούν πολύ περισσότερο από τους γνωστούς. Γι’ αυτό εξηγούμε στα παιδιά τι ακριβώς συμβαίνει, με λόγια κατάλληλα για την ηλικία τους και παραμένουμε ψύχραιμοι εμείς οι ίδιοι. Εμείς οι γονείς είμαστε η πιο ισχυρή πηγή καθησυχασμού ή ανησυχίας των παιδιών μας.
  • Η παραμονή στο σπίτι, δεν σημαίνει απαραίτητα απομόνωση:
    • Μένουμε σε επαφή με τους αγαπημένους μας με το τηλέφωνο, τις πλατφόρμες τηλεδιασκέψεων και άμεσων μηνυμάτων ή μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα. Αξιοποιούμε το χρόνο και την ευκαιρία να επικοινωνήσουμε ειλικρινά και σε βάθος και να στηρίξουμε ο ένας τον άλλο.
    • Εργαζόμαστε και μελετάμε από το σπίτι και αξιοποιούμε τον χρόνο για να βάλουμε σε σειρά όλες εκείνες τις υποχρεώσεις που εκκρεμούν εδώ και καιρό.
    • Φτιάχνουμε ένα πρόγραμμα το οποίο να περιλαμβάνει όλα αυτά για τα οποία πάντα γκρινιάζαμε ότι δεν έχουμε αρκετό χρόνο: διαβάζουμε βιβλία, κουβεντιάζουμε και παίζουμε με τους αγαπημένους μας, μαγειρεύουμε μαζί, ζωγραφίζουμε ή φτιάχνουμε πράγματα με τα χέρια μας, τραγουδάμε, ακούμε ή παίζουμε μουσική, γυμναζόμαστε, βλέπουμε καλές ταινίες, περιποιούμαστε τον κήπο ή το μπαλκόνι μας, τακτοποιούμε τις ντουλάπες και … τις σκέψεις μας.
    • Βγαίνουμε έξω στην ύπαιθρο, όσο τα μέτρα προφύλαξης το επιτρέπουν: βγάζουμε μεγάλες βόλτες τον σκύλο, κάνουμε ποδήλατο ή πατίνια, περπατάμε, τηρώντας πάντα τις σωστές αποστάσεις.
Ας έχουμε κατά νου ότι όταν μια κατάσταση μας τρομάζει, άλλοτε την παραποιούμε λίγο για να την κάνουμε πιο υποφερτή, άλλοτε τη μεγαλοποιούμε στο μυαλό μας: Δεν βοηθά ούτε η αυταπάτη πως σε μας δεν μπορεί να συμβεί κάτι κακό, ούτε η υπερβολική αγωνία ότι σε μας θα συμβεί οπωσδήποτε. Η πραγματικότητα είναι ότι και τα δύο είναι πιθανά και ο καλύτερος τρόπος να προστατευτούμε είναι ακολουθώντας τις συμβουλές των ειδικών.