Κάποιες σκέψεις σχετικά με τα παιδιά και την επικαιρότητα...

Αντιμετωπίζουμε μια πρωτόγνωρη κατάσταση, την πανδημία του κορονοϊού,  η οποία επηρεάζει όλες τις διαστάσεις της ζωή μας. Αποτελεί απειλή για την ζωή αυτή καθεαυτή, την ψυχική υγεία, την κοινωνική και την οικονομική ζωή του ανθρώπου, κι όλα αυτά σε παγκόσμιο επίπεδο.

Θα μπορούσε να ειπωθεί ότι βρισκόμαστε σε ένα είδος κρίσης. Διότι βιώνουμε μια επικίνδυνη κατάσταση, η οποία θεωρείται από τους ειδικούς σημαντικό πρόβλημα και το κυριότερο δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με τις συνήθεις στρατηγικές, ούτε ατομικά ούτε και ομαδικά.  Τα νέα δεδομένα, λοιπόν, απαιτούν νέες στρατηγικές.

Δυο είναι τα ζητήματα που καλούμαστε να διαχειριστούμε ως άνθρωποι και ως πολίτες και ως συλλογικότητες τελικά: πρώτον, είναι από την μια πλευρά η καταστροφική κατάσταση στην οποία εκτιθέμεθα σαν άτομα ή ομάδες και δεύτερον, από την άλλη η ψυχολογική μας αντίδραση σε αυτή την κατάσταση. Αυτό αφορά όλους τους ανθρώπους κάθε ηλικίας.

Όσον αφορά τα παιδιά, που η καθημερινότητά τους έχει αλλάξει από την μια στιγμή στην άλλη, γεγονός το οποίο τα βγάζει από την ρουτίνα τους, μπορεί να βιώσουν καταστάσεις άγχους, ανασφάλειας, ή φόβου. Ευτυχώς υπάρχουν σταθερές όπως η οικογένεια, η οποία θα παίξει τον σημαντικότερο ρόλο και σε αυτή την περίοδο, μιας και είναι πάρα πολύ σημαντικό το πώς θα διαχειριστούν τα τρέχοντα ζητήματα μέσα στο οικογενειακό σύστημα.

Σαφώς και θα πρέπει να δοθούν στα παιδιά πληροφορίες σχετικά, ώστε να μην υπάρχουν ασάφειες όσον αφορά τον κίνδυνο, διότι το άγνωστο προκαλεί φόβο. Οι πληροφορίες μπορεί να πρέπει να δίνονται ξανά και ξανά γιατί τα παιδιά μπορεί να επανέρχονται στο ζήτημα. Καλό θα ήταν να μην αφορούν όλο το εύρος της κατάστασης, όπως τον πανικό ή τους πολλούς θανάτους. Όταν υπάρχει το αίτημα για συζήτηση, που ουσιαστικά είναι ο προβληματισμός του παιδιού,  πρέπει αυτή να γίνεται.  Μπορεί να έχουν ακούσει ότι κάποιοι άνθρωποι αρρωσταίνουν ή και πεθαίνουν, σε αυτό το σημείο καλό είναι να εστιάζουμε στο ότι αυτό συμβαίνει όπως συνήθως, στα άτομα μεγάλης ηλικίας ή με ασθένειες, ως κάτι το φυσιολογικό που αφορά και τον κύκλο της ζωής. Άλλωστε δεν είμαστε μόνοι μας διότι υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι μπορούν να βοηθήσουν και αυτό γίνεται. Ένα άλλο σημείο το οποίο θα πρέπει να γίνει σαφές στα παιδιά είναι να τονίζεται ότι αυτή η κατάσταση, όπως και πολλά άλλα πράγματα στη ζωή μας, θα έχει ένα τέλος. Μετά από το τέλος θα υπάρξει η επόμενη μέρα και τότε όλοι εμείς θα μπορούμε να ζούμε όπως πριν, να κάνουμε πράγματα τα οποία είχαμε σχεδιάσει και τα οποία δεν μπορούμε προς το παρόν. Απλά προς στιγμήν θα πρέπει να ακολουθήσουμε μια συγκεκριμένη πορεία και τρόπο καθημερινότητας, η οποία όμως εκτός του ότι είναι προσωρινή, θα μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε το πρόβλημα που έχει προκύψει για όλους ανεξαιρέτως τους ανθρώπους και μάλιστα να είμαστε και καλά στο τέλος της. Άλλωστε, όπως λέει και ο παιδαγωγός Kant (1900) «τα παιδιά οφείλουν και πρέπει να άγονται προς μια προοπτικά βελτιωμένη συνθήκη της ανθρωπότητας και του καθολικού προσδιορισμού της».

Καλό είναι να μην ενοχοποιούμε και δαιμονοποιούμε κανέναν, όπως για παράδειγμα τους άλλους λαούς, άλλους ανθρώπους, τους γιατρούς, τις κυβερνήσεις ή οτιδήποτε άλλο, απλά θα πρέπει να τονίζουμε την σημασία της συνεργασίας και την ατομική ευθύνη, ότι όλοι μπορούμε να συνεισφέρουμε με τον τρόπο μας στην επίλυση αυτής της προβληματικής κατάστασης. Μέλημά μας θα πρέπει να είναι να βρούμε και να εστιάσουμε στους τρόπους συνεργασίας μεταξύ μας.

Τα παιδιά καταρχήν πρέπει να νιώσουν ασφάλεια, να τους εμπνεύσουμε εμπιστοσύνη, να τα βοηθήσουμε να βρουν λύσεις, να επαναπροσδιορίσουν τις σχέσεις τους, να θέσουν στόχους και να κάνουν όνειρα.

Έχουμε ηθικό χρέος  να προστατέψουμε τα παιδιά και  αυτό να γίνει μέσα από τους δικούς τους ανθρώπους, την  οικογένειά τους, μέσα από τη συλλογικότητα αυτού του θεσμού. Οι ενήλικες αποτελούν πρότυπα και επηρεάζουν τα παιδιά στις εμπειρίες που αυτά θα αποκτήσουν κατά την ανάπτυξή τους, επομένως μια θετική άποψη ή συμπεριφορά των ενηλίκων σε κάποιο ζήτημα θα μεταφερθεί και στα παιδιά. Γι’ αυτό ακριβώς είναι κομβικής σημασίας ο ρόλος της οικογένειας αυτή τη στιγμή.

Νάτσια Ελευθερία