PISA: Το ταχυφαγείο της παιδείας!

Του Απόστολου Μεμτσούδη*

Πηγή tvxs

Τον τελευταίο καιρό, ελέω της δημοσιοποίησης των αποτελεσμάτων του Προγράμματος Διεθνούς Αξιολόγησης Μαθητών (PISA), έχω διαβάσει άρθρα και απόψεις «ειδικών» που αναθεματίζουν εκπαιδευτικά συστήματα και επιτάσσουν την ανάγκη εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων.

Παρακάτω θα παραθέσω μερικά στοιχεία που καταδεικνύουν τι εστί PISA. Σύμφωνα με τα συγκεκριμένα δοκίμια:

1ον: Στηρίζεται και υποστηρίζεται μόνο η ιδέα των ποσοτικών μετρήσεων. Καθιστούν μετρήσιμη την επιτυχία κάθε μαθητή.

2ον: Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση τίθεται υποχείριο ενός ασφυκτικά χρονικού πλαισίου τριετίας! Αλήθεια, ποια εκπαιδευτική μεταρρύθμιση αναμένει αποτελέσματα μέσα σε αυτό το χρονικό πλαίσιο;

3ον: Καταπατούνται τα βασικές εκπαιδευτικές αρχές όπως η ηθική, προσωπική, καλλιτεχνική και φυσική πρόοδο του μαθητή.

4ον: Παραγνωρίζονται οργανισμοί όπως η UNESCOκαι η UNICEF, μέσω των οποίων υποστηρίζεται η ολόπλευρη βελτίωση της παιδείας με κύριο στόχο τη βελτίωση της ζωής των μαθητών.

5ον: Έχουν συναφθεί σχέσεις με πολυεθνικές εταιρείες, οι οποίες ωφελούνται από τ’ αρνητικά αποτελέσματα, αφού προσφέρουν εκπαιδευτικές υπηρεσίες με στόχο την κατάκτηση της κορυφής!

6ον: Αντιστρατεύεται στην αυτονομία – αυτοβούληση – δημιουργικότητα των συμβαλλόμενων μερών στη διαδικασία της μάθησης.

7ον: Δεν δίνεται καθόλου χώρος, πόσο μάλλον έμφαση, στην ποιότητα της εκπαίδευσης.

8ον: Δεν λαμβάνονται υπόψηνεξωδιδακτικές παράμετροι (κοινωνικοοικονομικές διαφορές).

9ον: Δεν αφήνει περιθώριο στα επηρεαζόμενα μέλη (κράτη – κοινότητες) στην παρέμβασή τους μέσω διαλόγου για εισηγήσεις – διορθώσεις των συγκεκριμένων δοκιμίων.

Αλήθεια, υπάρχει εποπτεία του ρόλου των πολυεθνικών εταιρειών στη σύσταση των πιο πάνω δοκιμίων; Γιατί δεν δίνεται η δυνατότητα και σε άλλους εκπαιδευτικούς φορείς για συμμετοχή και παρέμβαση στα συγκεκριμένα δοκίμια; Υπάρχει εποπτεία κατά της μεροληψίας και της άδικης σύγκρισης μεταξύ των συμμετεχόντων; Μπορεί κάποιο κράτος να έχει τη δυνατότητα επιλογής συμμετοχής ή μη στη συγκεκριμένη έρευνα;

Η παιδεία δεν χρειάζεται μόνο στατιστικολόγους, οικονομολόγους και ψυχομετρητέςπου ως σκοπό έχουν την παρατήρηση, τη μέτρηση ή/και την ποσοτικοποίηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς (για τους συγκεκριμένους, επίδοσης!).

Οποιαδήποτε δημοσίευση αποτελεσμάτων πρέπει να γίνεται με φειδώ. Να συστηματοποιούνται βάσει παιδαγωγικών αρχών, να αξιοποιούνται, να ομαδοποιούνται και εφόσον  κριθεί αναγκαίο να δημοσιοποιούνται με στόχο την εισήγηση και όχι την επιβολή! Κανένα τεστ, τέτοιου είδους, δεν μπορεί να είναι κριτής των μέσων και σκοπών οποιουδήποτε εκπαιδευτικού συστήματος.

Πρέπει να λαμβάνονται υπόψην – πολύ πιο σοβαρά από τις ποσοτικές μετρήσεις – μη μετρήσιμα χαρακτηριστικά της ανθρώπινης φύσης. Η ευημερία, η ευτυχία, η ολόπλευρη ανθρώπινη ανάπτυξη γενικώς. Επίσης, ο κάθε τόπος έχει ήθη και έθιμα, κουλτούρα (και υποκουλτούρα) και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Σκοπός της παιδείας είναι η χαρά της μάθησης και όχι η μάθηση αγγαρεία!

Η τυποποίηση της εκπαίδευσης θα μας οδηγήσει μαθηματικά σε μία εκπαιδευτική τρόικα που θα δανειοδοτεί υπό όρους τη μάθηση. Σκοπός της παιδείας μας είναι να δημιουργήσουμε έναν ενεργό πολίτη και όχι ένα φερέφωνο στυγνών αριθμών. Ως εκπαιδευτικός έχω κατά νου πάντα το ποίημα του Κωστή Παλαμά «Στον Δάσκαλο». Κλείνοντας θα δανειστώ δύο προτάσεις από το μεγάλο Νίκο Καζαντζάκη παραφράζοντας τες «Η ιδανική εκπαίδευση είναι εκείνη που γίνεται γέφυρα για να περάσει αντίπερα ο μαθητής. Κι όταν πια του διευκολύνει το πέρασμα, αφήνεται χαρούμενα να γκρεμιστεί, ενθαρρύνοντας τον μαθητή να φτιάξει δικές του γέφυρες».

Είμαστε υποχρεωμένοι και θα συνεχίσουμε να σμιλεύουμε ψυχές και όχι αριθμούς!

*Βοηθός Γενικός Οργανωτικός ΠΟΕΔ, Μέλος ΔΣ ΠΟΕΔ, Μέλος ΔΣ ΑΚΙΔΑ, Εκπαιδευτικός

Paideianews